خط فرمان

در دنیای رایانه پردازی نوین، ارتباط متقابل بین رایانه و کاربر بسیار اهمیت دارد و اکثر نرم افزار از توان بالایی در این رابطه برخوردارند، استفاده از خط فرمان نیز شکلی از اشکال ارتباط متقابل است. اگر افراد از طریق دسکتاپ یا رابط کاربری گرافیکی با رایانه خود ارتباط برقرار می کنند، بدینترتیب با سرعت بیشتری به ارتباط متقابل مشغول می شوند. آنها برروی یک شئ( در رایانه)  کلیک کرده آن را می کشند و می اندازند برروی یک شئ دیگر دوبار کلیک می کنند و آن را به اجراء در می آورند، تغییر در ان ایجاد می کنند و امثالهم.

اگرچه این ارتباطات متقابل آنقدر سریع صورت می پذیرد که شما حتی در مورد آنها فکر نمی کنید، هر کلیک یا ضربه زدن برروی کلید در واقع نوعی فرمان رایانه است، که نسبت به اجرای آنها واکنش نشان می دهد. استفاده از خط فرمان نیز با موارد فوق یکی است، با این تفاوت که در اینجا صدور فرمان جنبه عمری دارد. شما یک فرمان را تایپ کرده و کلید Return یا Enter را فشار می دهید. بعنوان مثال، من در ترمینال خودم تایپ می کنم: 

date

و رایانه پلسخ می دهد:

Fri Feb 25 14:28:09 CET 2011 

این گونه فرمان و اجرای فرمان تا حدود زیادی رایانه ای است. در بخش های آینده برای شما توضیح خواهیم داد که درخواست آگاهی از تاریخ و زمان را چگونه بصورت متداول ترین مطرح کنید. همچنین توضیح خواهیم داد که چگونه کارکردن در کشورهای مختلف با زبان های متفاوت، در پاسخ (خروجی) تغییر ایجاد می کند. 

کارآیی های خط فرمان بیشتر از این ها است

فرمان date که تا کنون با آن آشنا شده اید، در واقع جایگزینی است برای نگاه کردن به تقویم یا ساعت. مشکل اصلی همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شد، ظاهر نه چندان دلپذیر خروجی نیست بلکه عدم امکان استفاده از خروجی پدیدار شده در سایر نرم افزارهاست. بعنوان مثال، اگر من به تاریخ با این دید نگاه می کنم که پاسخ خروجی را در یک سند متنی وارد کرده یا رویدادی را در تقویم آنلاین خود به هنگام کنم، باید مقداری تایپ مجدد انجام دهم. کارآیی های خط فرمان بیشتر از این ها است.

پس از آنکه فرمان های پایه و برخی روش مفید را برای صرفه جویی در وقت فرا گرفتید، در این کتاب اطلاعات بیشتری را درباره خوراندن خروجی های برخی فرمان ها به فرمان های دیگر، خودکارسازی فعالیت ها، و ذخیره فرمان ها برای مصارف آتی بدست خواهید آورد. 

منظور از فرمان چیست؟

در آغاز این فصل گفتیم که بطور کلی منظور از فرمان، هرگونه سخن گفتن به رایانه است برای آنکه کاری را برای شما انجام دهد. اما در متن این کتاب، فرمان، معنای ویژه ای دارد. فرمان فایلی برروی رایانه شماست که می تواند به اجراء در آید یا در برخی موارد منظور آن عملی است که در یک برنامه پوسته ای انجام می شود. غیر از فرمان هایی که از قبل در رایانه نهاده شده اند، رایانه برای اجرا کردن هر فرمان باید فایلی را که هم نام با آن است، پیدا و به اجراء در آورد. در این رابطه جزئیات بیشتری را در اختیار شما قرار خواهیم داد.  

روش های وارد کردن فرمان 

برای همگام شدن با این کتاب، شما باید یک مترجم خط فرمان یا رابط کاربری خط فرمان (در سیستم عامل گنولینکس ان را shell یا ترمینال می نامند) در رایانه خود در اختیار داشته باشید. رایانه های غیرگرافیکی در گذشته، همزمان با لاگین کردن کاربران چنین صفحه ای را در اختیار آن ها قرار می دادند. امروزه، تقریبا همه به جز حرفه ای هایی که معمولآ گرداننده سیستم و شبکه هستند از رابط کاربری گرافیکی استفاده می کنند، اگرچه که کاربرد رابط کاربری غیرگرافیکی هنوز هم برای بسیاری از مقاصد آسانتر و سریعتر است. حال به شما نشان خواهیم داد که چگونه این پوسته را باز کنید. 

یافتن یک ترمینال

شما می توانید از طریق دسکتاپ به رابط کاربری ترمینال دست پیدا کنید، اما شاید آسانتر باشد اگر از دسکتاپ خارج شده و از ترمینال کاملآ متنی اصلی استفاده کنید. برای این کار، از ترکیب کلیدهای < ctrl + alt + F1 > استفاده کنید. سپس یک صفحه تقریبآ خالی همراه با درخواست ورود اطلاعات لاگین ظاهر خواهد شد. نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید. شما می توانید با فشار ترکیب کلیدهای < alt + F2 > و مانند آن، به ترمینال های دیگر راه پیدا کرده و جلسات کاری مختلف با کاربران متفاوت   (یا مشابه) برای کارهای مختلفی که می خواهید انجام دهید، درست کنید. در هر زمان می توانید با فشار دادن ترکیب کلیدهای     < alt + F#> به هر ترمینالی که مایل هستید، تغییر صفحه دهید. یکی از این ترمینال، احتمالآ F7 یا  F8 شما را مجددآ به دسکتاپ بازخواهد گرداند. در ترمینال های متنی می توانید برای انتخاب کلمه خط یا مجموعه ای از خطوط از ماوس استفاده کنید  ( با فرض اینکه سیستم شما از gpm بهره می برد). سپس می توانید متن انتخاب شده را در برنامه ها یا حتی ترمینال های دیگر بچسبانید( یا paste کنید). نسخه های گنولینوکس دارای رابط های کاربری گرافیکی (GUI) مختلفی هستند که هر یک از جنبه ها، زیبایی شنایی و معنایی متفاوتی بهره می برند. آن گروهی که در لایه های بالایی سیستم عامل قرار می گیرند با عنوان محیط های دسکتاپ شناخته می شوند. در این بین GNOME و KDE و Xfce  بیشترین موارد استفاده را دارند. بطور تقریبی هر محیط دسکتاپ دارای برنامه ای است که محیطی شبیه ترمینال های کاملآ متنی قدیمی را که رایانه ها از آنها استفاده می کردند، به کاربرد ارائه می دهد. برروی دسکتاپ خود در بین منوهای Applications به دنبال برنامه ای بنام  Terminal باشید. این گزینه ها معمولآ در منوی با عنوان Accessories پیدا می شود، که معمولآ جای مناسبی برای آن نمی باشد چراکه پس از خواندن این کتاب، در هر روز زمان بیشتری صرف کارکردن با ترمینال خواهید کرد. در GNOME گزینه  Applications > Accessories > Terminal را انتخاب کنید.

 

در KDE، گزینه Menu -> System -> Terminal را انتخاب کنید. 

درXfce، گزینه Xfce Menu -> System -> Terminal را انتخاب کنید.

ترمینال در هر کجا که قرار داشته باشد، شما مسلمآ می توانید آن را پیدا کنید. 

زمانیکه برنامه ترمینال را به اجرا در می آورید، پنجره ای خالی به نمایش درخواهد آمد؛ در اینجا کمک بیشتری از کسی بر نمی آید. از شما انتظار می رود که بدانید چه باید بکنید و ما به شما نشان خواهیم داد.

در تصویر زیر، پنجره ترمینال که برروی دسکتاپ GNOME باز شده است دیده می شود. 

اجرای یک فرمان منفرد

در بسیاری از رابط های کاربری گرافیکی نیز پنجره گفتگوی کوچکی با عناوینی چون "Run command" وجود دارد. در این پنجره معمولآ کادر متنی کوچکی وجود دارد، که می توانید فرمان مورد نظرتان را در آن تایپ کرده و کلید Return یا Enter  را فشار دهید. 

برای ظاهرشدن این پنجره، از ترکیب کلیدهای < alt + F2 > استفاده کرده یا در منوی برنامه های کاربردی جستجو کنید. شما می توانید از این پنجره به عنوان میانبر جهت اجرای سریع برنامه ترمینال استفاده کنید، به شرط آنکه نام برنامه ترمینال نصب شده برروی رایانه خود را بدانید. اگر برروی یک رایانه ناشناس کار می کنید و از نام برنامه ترمینال پیش فرض نصب شده برروی آن آگاهی ندارید، xterm را در کادر متنی مربوطه وارد کنید تا یک برنامه ترمینال ساده و بدون زواید جانبی ( منظور منوهایی است که به شما اجازه تغییر رنگ یا قلم را می دهد) به اجراء درآید. اگر واقعآ به اینگونه منوها نیاز دارید. 

• در  GNOME نام برنامه ترمینال gnome-terminal است. 
• در  KDE ان را konsole می نامند.
• در Xfce نام هایی را که با شماره نسخه برنامه مرتبط باشد انتخاب کنید، مثلآ در Xfce 4، نام برنامه می بایستی xfce4-terminal باشد.