HTTP Proxies

Phần mềm có tên gọi là ứng dụng proxy giúp một máy tính xử lý những yêu cầu từ một máy khác. Loại ứng dụng proxy phổ thông nhất là HTTP proxies, chuyên trị những yêu cầu cho trang mạng, và SOCKS proxies, xử lý các yêu cầu kết nối từ nhiều ứng dụng khác. Trong chương này chúng ta sẽ xem xét HTTP proxies và coi nó vận hành thế nào.

Proxies tốt và proxies xấu

Nhóm điều hành mạng có thể dùng ứng dụng proxies để kiểm duyệt Internet hoặc theo dõi và kiểm soát người dùng. Tuy nhiên, ứng dụng proxies cũng là một công cụ cho người dùng để vượt thoát kiểm duyệt và những giới hạn khác trên mạng.

Proxies giới hạn truy cập

Người điều hành mạng có thể buộc người dùng truy cập Internet (hoặc các trang mạng) qua một proxy nào đó. Họ có thể thiết kế proxy để lưu lại quá trình lướt mạng của người dùng và chận không cho vào một số trang hay dịch vụ nào đó (dùng cách chận IP hay chận cổng). Trong trường hợp này, họ có thể dùng tường lửa để chận các nối kết nào không đi qua ngõ proxy hạn chế đó. Cách thiết kế này có khi được gọi là proxy ép buộc (forced proxy), vì người dùng bị ép buộc phải dùng nó.

Proxies để vượt thoát

Tuy nhiên, một ứng dụng proxy lại có thể hữu ích trong việc vượt thoát các hạn chế. Nếu bạn có thể kết nối được với một máy tính ở nơi không bị giới hạn và đang chạy một ứng dụng proxy thì bạn sẽ hưởng được sự tự do nối kết. Đôi khi có proxy ai dùng cũng được, gọi là proxy mở hay proxy công cộng (open proxy). Tại các nước có kiểm duyệt Internet, thì nhiều proxy công cộng bị chận nếu người điều hành mạng biết được.

Tìm ứng dụng proxy ở đâu

Có nhiều trang mạng liệt kê danh sách các ứng dụng proxies công cộng. Có một trang như thế ở http://www.dmoz.org/Computers/Internet/Proxying_and_Filtering /Hosted_Proxy_Services/Free/Proxy_Lists.

Lưu ý là có nhiều ứng dụng proxies công cộng xuất hiện có vài tiếng đồng hồ, thành ra bạn nên tìm proxy trong danh sách nào được thường xuyên cập nhật.

Cấu hình HTTP proxy

Để dùng ứng dụng proxy, bạn phải thiết kế các cấu hình proxy trong máy hoặc cho từng ứng dụng một. Sau khi chọn proxy, ứng dụng sẽ dùng proxy đó cho mọi truy cập Internet.

Bạn nhớ ghi lại cấu hình nguyên thủy để phòng hờ khi cần phục hồi lại. Nếu proxy không còn nữa, hay không với tới được nữa vì lý do gì đó, phần mềm được thiết kế dùng proxy sẽ không chạy được. Trong trường hợp đó, bạn phải phục hồi lại cấu hình nguyên thủy.

Trong hệ điều hành Mac OS X và vài hệ Linux, cấu hình được thiết kế trong hệ điều hành và tự động áp dụng cho mọi ứng dụng như trình duyệt hay tin nhắn nhanh. Trong hệ điều hành Windows và vài hệ Linux, không có chỗ trung tâm để thiết kế cấu hình proxy, thay vào đó mỗi ứng dụng cần được cấu hình riêng biệt. Lưu ý là ngay cả khi cấu hình proxy được thiết kế tập trung cho cả máy, cũng không có gì bảo đảm là các ứng dụng hỗ trợ cấu hình này, thành ra nên xem xét lại cấu hình của từng ứng dụng một.

Thường thì chỉ có trình duyệt web có thể dùng HTTP proxy trực tiếp.

Phần sau đây hướng dẫn cách cấu hình Microsoft Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome và ứng dụng tin nhắn nhanh nguồn mở Pidgin để dùng proxy. Nếu bạn dùng Firefox để lướt mạng thì dùng phần mềm FoxyProxy có thể đơn giản hơn, thay vì theo hướng dẫn này. Nếu bạn dùng Tor thì dùng phần mềm TorButton thì an toàn nhất (có sẵn trong gói Tor) để thiết kế trình duyệt dùng Tor.

Mặc dầu các ứng dụng email như Microsoft Outlook và Mozilla Thunderbird có thể cấu hình để dùng HTTP proxies, nhưng luồng thông tin email khi gửi/nhận, lại dùng các giao thức khác như POP3, IMAP và SMTP; luồng thông tin này không đi qua HTTP proxy.

Mozilla Firefox

Để cấu hình Firefox dùng HTTP proxy:

Chọn Tools > Options:
Khung Options hiện ra:
Trong thanh công cụ ở phía trên, bấm vào Advanced:
Bấm chọn bảng Network:
Bấm Settings. Firefox sẽ hiển thị khung Connection Settings.
Chọn hàng "Manual proxy configuration". Các ô bên dưới hàng này sẽ bật mở lên để sẵn dùng.
Điền vào địa chỉ HTTP proxy và số cổng, rồi bấm OK.

Nếu bạn bấm chọn hàng "Use this proxy server for all protocols" (dùng máy chủ proxy này cho mọi giao thức), Firefox sẽ thử chuyển luồng tin HTTPS (HTTP an toàn) và FTP đi qua proxy. Nếu bạn dùng proxy công cộng thì không chắc điều này sẽ chạy vì các proxy loại này không hỗ trợ luồng tin HTTPS và FTP. Ngược lại nếu luồng tin HTTPS và/hoặc FTP bị chận, bạn có thể thử tìm một ứng dụng proxy công cộng có hỗ trợ HTTPS và/hoặc FTP, và dùng chức năng "Use this proxy server for all protocols" trong Firefox.

Đến đây thì Firefox được cấu hình để dùng HTTP proxy.

Microsoft Internet Explorer

Để cấu hình Internet Explorer dùng HTTP proxy:

Chọn Tools > Internet Options:
Internet Explorer hiển thị khung Internet Options:
Bấm chọn bảng Connections.
Bấm chọn Lan Settings. Khung Local Area Network (LAN) Settings hiện ra.
Chọn hàng "Use a proxy server for your LAN".
Bấm nút Advanced. Khung Proxy Settings hiện ra.
Điền vào địa chỉ proxy và số cổng trong hàng đầu tiên.
Nếu bạn bấm chọn hàng "Use the same proxy server for all protocols" (dùng máy chủ proxy này cho mọi giao thức), Internet Explorer sẽ thử chuyển luồng tin HTTPS (HTTP an toàn) và FTP đi qua proxy. Nếu bạn dùng proxy công cộng thì không chắc điều này sẽ chạy vì các proxy loại này không hỗ trợ luồng tin HTTPS và FTP. Ngược lại nếu luồng tin HTTPS và/hoặc FTP bị chận, bạn có thể thử tìm một ứng dụng proxy công cộng có hỗ trợ HTTPS và/hoặc FTP, và dùng chức năng "Use the same proxy server for all protocols" trong Internet Explorer.

Đến đây thì Internet Explorer đã được cấu hình để dùng HTTP proxy.

Google Chrome

Google Chrome dùng cùng đường kết nối và cấu hình proxy của hệ điều hành Windows. Đổi các cấu hình này sẽ tác động đến Google Chrome cũng như Internet Explorer và các ứng dụng Windows khác. Nếu bạn cấu hình HTTP proxy trong Internet Explorer thì bạn không cần phải làm gì thêm nữa cho Chrome.

Làm các bước sau để cấu hình HTTP proxy:

Bấm vào menu "Customize and control Google Chrome" (icon mỏ lết kế bên thanh địa chỉ URL)
Bấm chọn Options:
Trong khung Google Chrome Options, chọn bảng Under the Hood:
Trong phần Network, bấm nút "Change proxy settings":
Khung Internet Options hiện ra. Theo bước 2-8 trong phần cấu hình HTTP proxy cho Internet Explorer (bên trên) để cấu hình HTTP proxy.

Chrome đã được cấu hình để dùng HTTP proxy.

Ứng dụng tin nhắn nhanh Pidgin

Bên cạnh trình duyệt web, một số ứng dụng Internet khác có thể dùng HTTP proxy để nối mạng, do đó có thể vượt tường lửa. Đây là một thí dụ với phần mềm tin nhắn nhanh Pidgin.

Chọn Tools > Preferences:

Pidgin hiển thị khung Preferences:
Bấm chọn bảng Network:

Trong ô Proxy type, chọn HTTP. Sau đó các ô khác bên dưới sẽ hiện ra.
Điền vào điạ chỉ của proxy và số cổng.
Bấm nút Close.

Pidgin đã được cấu hình để dùng HTTP proxy.

Khi dùng proxy xong

Khi dùng proxy xong, nhất là trên máy dùng chung, nên phục hồi lại cấu hình nguyên thủy. Nếu không thì các ứng dụng sẽ tiếp tục dùng proxy. Đây có thể là vấn đề nếu bạn không muốn ai biết là mình đang dùng proxy hoặc nếu bạn dùng proxy cục bộ của một công cụ vượt thoát nào đó không phải lúc nào cũng chạy.