Mẹo Vặt Đơn Giản

Có một số kỹ thuật để vượt kiểm duyệt mạng.  Nếu mục đích của bạn chỉ là truy cập các trang hoặc dịch vụ mạng đã bị chặn, và bạn không quan tâm chuyện có ai theo dõi và phát hiện việc bạn vượt kiểm duyệt, thì những kỹ thuật sau đây là đủ  dùng:

• HTTPS
• Dùng tên miền hoặc đường dẫn (URL) khác để truy cập thông tin bị chận
• Dùng trang mạng của trung gian để lấy truy cập thông tin bị chận
• Dùng ngõ email để lấy trang mạng bị chận qua email.

Dùng HTTPS

HTTPS là phiên bản an ninh của giao thức HTTP dùng để truy cập các trang mạng. 

Nếu trang mạng mà bạn muốn xem dùng được HTTPS, thì tại một số quốc gia, bạn chỉ cần đánh vào địa chỉ (đường dẫn URL) bắt đầu bằng https:// thay vì http:// là bạn có thể truy cập được trang đó, ngay cả khi đuờng dẫn http:// bị chận.

Chẳng hạn, mặc dù http://twitter.com/ bị chận ở Miến Điện, nhưng https://twitter.com/ vẫn truy cập được.

Trước khi thử đến các kỹ thuật hoặc công cụ vượt kiểm duyệt khác, bạn hãy thử thêm chữ s vào sau chữ http trong địa chỉ của trang mạng mà bạn muốn đến, nếu địa chỉ http:// đã bị chận.  Nếu cách này dùng được, thì chẳng những bạn sẽ được truy cập tòan bộ trang mạng đó, mà thông tin giữa bạn và trang đó cũng được mã hóa.

Để có thêm nhiều chi tiết về kỹ thuật này, bạn hãy đọc chương "Confidentiality and HTTPS" (Sự Bảo Mật và HTTPS) và chương "HTTPS Everywhere" (HTTPS Ở Mọi Nơi). 

Dùng tên miền khác hoặc đường dẫn khác

• http://m.google.com/mail (Gmail)
• http://mobile.twitter.com/
• http://m.facebook.com hoặc http://touch.facebook.com
• http://m.flickr.com
• http://m.spiegel.de
• http://m.hushmail.com

Dùng trang mạng trung gian

Có nhiều cách để bạn có thể truy cập được trang mạng, bằng cách đi qua một trang trung gian chứ không đi trực tiếp đến trang mình muốn.

Trang đệm

Có nhiều công cụ tìm kiếm lưu giữ lại bản sao của các trang mạng mà nó đã lập chỉ mục (index); bản sao này gọi là trang đệm (cached page). Khi máy liệt kê kết quả truy tìm, bạn hãy thử tìm một cái đường dẫn nhỏ có tên là “cached” (đệm) cạnh bên kết quả. Bởi vì bạn đang truy cập một bản sao của trang bị chận từ máy chủ của công cụ tìm kiếm, chứ không phải từ chính trang bị chận, nên bạn có thể xem được nội dung . Tuy nhiên, có nhiều quốc gia đã nhắm chận luôn các trang đệm.

Tập hợp tin RSS

Tập hợp tin RSS là những trang mạng cho phép bạn được đăng ký và đọc các kênh tin RSS, là những luồng tin tức hoặc thông tin do các trang bạn chọn phát ra. (RSS có nghĩa là “Really Simple Syndication” (Cung Cấp Tin Rất Đơn Giản); để biết cách dùng RSS, bạn hãy đến trang http://rssexplained.blogspot.com.) Tập hợp tin RSS kết nối vào các trang mạng, tải về các thông tin bạn đã chọn, rồi trình bày ra. Bởi vì không phải chính bạn, mà do tập hợp tin kết nối vào các trang mạng, nên bạn có thể truy cập được các trang bị chận. Kỹ thuật này chỉ được áp dụng cho các trang mạng có phát hành các kênh tin RSS, cho nên rất hữu dụng cho các blog và trang tin tức. Có rất nhiều kết tập hợp tin RSS miễn phí trên mạng. Nhưng chương trình phổ thông gồm có Google Reader (http://reader.google.com), Bloglines (http://www.bloglines.com) và Friendfeed (http://friendfeed.com).

Dưới đây là một thí dụ của Google Reader trình bày tin tức:

Dịch vụ dịch thuật

Có nhiều dịch vụ dịch thuật trên mạng, thường là do các công cụ tìm kiếp cung cấp. Nếu bạn truy cập một trang mạng qua dịch vụ, thì chính dịch vụ là nơi truy cập trang bị chận chứ không phải bạn. Việc này cho phép bạn đọc nội dung bị chận sau khi đã dịch ra nhiều ngôn ngữ.

Bạn có thể dùng dịch vụ dịch thuật để vượt qua kiểm duyệt, mặc dù bạn không cần dịch nội dung. Để làm điều này, bạn hãy cho dịch từ một ngôn ngữ không có trong trang thành một ngôn ngữ đã có sẵn của trang. Chẳng hạn, để dùng dịch vụ để xem được một trang đăng tiếng Anh, thì hãy chọn dịch từ tiếng Trung Quốc sang tiếng Anh. Dịch vụ sẽ cho dịch những đọan trên trang đăng bằng tiếng Trung Quốc (đương nhiên là không có), và để nguyên phần tiếng Anh (tức là nguyên cả trang) không dịch.

Các dịch vụ thông dịch phổ biến gồm có http://babelfish.yahoo.com và http://translate.google.com.

Thí dụ dưới đây minh họa ba bước cần thiết để xem một trang trong Babelfish. Trước tiên, bạn đánh vào địa chỉ của trang bạn muốn đến:

Kế đến, bạn chọn ngôn ngữ mà bạn muốn đọc trên trang này. Trong thí dụ này, ta khiến Babelfish dịch từ tiếng Hàn Quốc sang tiếng Anh. Bởi vì không có chữ nào tiếng Hàn cả, nên nguyên trang được để nguyên không dịch. 

Sau khi đã chọn ngôn ngữ, nhấn vào “Translate” (Dịch Thuật) và trang sẽ hiện ra. 

Đương nhiên điều này có nghĩa là trang dịch vụ dịch thuật không bị chận. Và đã có trường hợp bị chận vì có nhiều cơ quan kiểm duyệt hiểu được khả năng sử dụng dịch vụ cho việc vượt kiểm duyệt. Chẳng hạn http://translate.google.com không truy cập được từ Ả Rập Saudi, theo báo cáo của http://www.herdict.org.

Dịch vụ sàng lọc cho băng thông thấp

Dịch vụ sàng lọc cho băng thông thấp là dịch vụ mạng với mục đích để lướt mạng dễ dàng hơn tại những nơi có tốc độ nối mạng chậm. Dịch vụ gỡ bỏ hoặc giảm thiểu các hình ảnh, tháo bỏ quảng cáo, và ngòai ra còn nén trang lại để cho trang sử dụng ít bớt thông tin, với mục đích tải về mau hơn.

Cũng như là với dịch vụ dịch thuật và tập hợp tin, bạn cũng có thể dùng dịch vụ sàng lọc cho băng thông thấp để vượt kiểm duyệt bằng cách truy cập trang mạng từ dịch vụ chứ không phải từ máy của bạn. Có một dịch vụ hữu dụng là http://loband.org.

Lưu trữ mạng

Các trang đệm tại archive.org (the Wayback Machine [Máy Quay Về Quá Khứ] tại http://www.archive.org/web/web.php) cho phép bạn truy cập được bản sao của phiên bản cũ trong quá khứ của các trang mạng. Hàng triệu trang mạng và thông tin trên trang (hình ảnh, mã nguồn, tài liệu, v.v.) được lưu trữ lại trong một cơ sở dữ liệu khổng lồ.

Tuy nhiên, không phải trang mạng nào cũng được lưu trữ lại, bởi vì có nhiều chủ nhân trang không cho phép lưu trữ; vả lại dịch vụ này lâu lâu mới sao lại và lưu trữ các trang mạng.

Dùng dịch vụ email

Các dịch vụ email và webmail có thể được dùng để chia sẻ tài liệu với nhiều nhóm bạn hoặc đồng nghiệp, và còn có thể dùng để lướt mạng.

Truy cập trang mạng qua email

Cũng giống như dịch vụ sàng lọc cho băng thông thấp, có những dịch vụ giành cho những người lên mạng tại nơi có kết nối mạng chậm hoặc hay bị đứt mạng, và dịch vụ cho phép bạn truy cập trang mạng qua email.  Sau khi bạn yêu cầu một trang mạng, dịch vụ sẽ trả lời qua email đính kèm trang mạng đó, hoặc ngay trong thân bài email hoặc theo dạng đính kèm. Dùng dịch vụ này hơi bị cồng kềnh, vì mỗi lần bạn muốn đến một trang nào đều phải gửi một yêu cầu qua email, rồi chờ dịch vụ trả lời. Nhưng trong nhiều trường hợp, dịch vụ rất là hữu hiệu để truy cập được trang bị chận, nhất là khi bạn dùng nó từ một webmail an toàn.

Web2mail

Có một dịch vụ loại này là web2mail.com. Để dùng nó, bạn gửi một email đến địa chỉ www@web2mail.com, và trong dòng tựa đề, bạn ghi vào địa chỉ của trang bạn muốn. Bạn cũng có thể tìm kiếm đơn giản bằng cách đánh từ khóa vào dòng tựa đề. Chẳng hạn, để tìm dụng cụ vượt kiểm duyệt, bạn đánh dòng chữ “search censorship circumvention tools" vào dòng tựa đề của email và gửi nó đến địa chỉ www@web2mail.com. 

EmailTheWeb

Một dịch vụ khác cũng thuộc dạng này là EmailTheWeb, tại địa chỉ http://www.emailtheweb.com.  Dịch vụ này cho phép bạn email bất cứ trang mạng nào cho bất cứ ai, trong đó có bạn. Để gửi một trang mạng qua email, bạn cần phải đăng ký trên trang kể trên hoặc dùng tài khoản gmail. Dịch vụ này miễn phí, và cho phép bạn được gửi 25 trang mạng mỗi ngày.

Bạn có thể tìm thêm thông tin và hỗ trợ về đề tài này trên danh sách mail của ACCMAIL. Để đăng ký, hãy gửi một email đến địa chỉ listserv@listserv.aol.com, với dòng chữ “SUBSCRIBE ACCMAIL” (ĐĂNG KÝ ACCMAIL) trong thân của email. 

RSS gửi đến email

Có nhiều dịch vụ gần giống như dạng này, nhưng chủ yếu là gửi các kênh tin RSS chứ không phải là các trang mạng, gồm có: 

• https://www.feedmyinbox.com
• http://www.myrssalerts.com
• http://www.feedmailer.net
• http://blogtrottr.com

FoE

Feed over Email – Gửi Kênh Tin Qua Email là một công trình có dạng gần giống, do Sho Sing Ho của Broadcasting Board of Governors tạo ra. Lúc soạn thảo cẩm nang này, FoE vẫn chưa hòan thành. Để theo dõi tiến triển của FoE, bạn hãy đến trang này: http://code.google.com/p/foe-project. 

Sabznameh

Nếu bạn muốn truy cập tin tức tiếng Ba Tư bị kiểm duyệt từ trong nước Iran, bạn hãy thử dùng Sabznameh. Sabznameh là một dịch vụ tin tức “kênh tin qua email” rất vững vàng và dễ mở rộng, cho phép những người đọc tin độc lập được truy cập thông tin đã bị kiểm duyệt qua email.

Cách đơn giản nhất để truy cập Sabznameh là gửi một email trống (không có tựa đề hay nội dung) đến địa chỉ help@sabznameh.com. Bằng cách đó bạn có thể đăng ký được cho dù bạn không truy cập được trang http://sabznameh.com.  Bạn sẽ nhận một email trả lời với lời hướng dẫn cách đăng ký nhận những tin tức trên mạng. 

Dùng webmail để chia sẻ tài liệu

Nếu bạn muốn chia sẻ tài liệu trên mạng, nhưng muốn kiểm soát xem ai có thể xem được, thì bạn có thể lưu tài liệu tại một nơi trên mạng, và chỉ cho những ai có mật khẩu đúng mới được xem. Có một cách đơn giản để chia sẻ tài liệu cho một nhóm nhỏ bạn hoặc đồng nghiệp là dùng một tài khỏan webmail của một dịch vụ trên mạng như Gmail (https://mail.google.com), và cho những ai có nhu cầu truy cập tài liệu biết tên và mật khẩu. Bởi vì hầu hết các dịch vụ email là miễn phí, cho nên thỉnh thỏang bạn đổi qua tài khỏan khác rất dễ dàng, làm cho những kẻ không nằm trong nhóm, khó mà theo dõi họat động của nhóm. Có một danh sách dịch vụ email miễn phí tại: www.emailaddresses.com/email_web.htm. 

Lợi điểm và rủi ro

Các kỹ thuật đơn giản này rất dễ dùng; bạn có thể thử qua mà không tốn nhiều công sức. Có nhiều kỹ thuật có thể ứng dụng trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, chúng cũng rất dễ bị phát hiện và chận. Bởi vì hầu hết đều không mã hóa hoặc che dấu thông tin, chúng cũng dễ dàng bị chận và theo dõi.