တီထြင္ၾကံဆ နည္းလမ္းရ

အကယ္၍ သင္၏ Internet Service Provider (ISP) မွ အခ်ိဳ႕ေသာ web site မ်ားၾကည့္႐ႈျခင္းကို censor လုပ္ထားလွ်င္ ယခုစာအုပ္တြင္ပါ႐ွိသည့္ chatper မ်ားမွ tools မ်ားကိုအသံုးျပဳႏိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက Information မ်ားကို ရ႐ွိရန္ အျခားေသာ creative ျဖစ္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ေအာက္တြင္ ဥပမာ အခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပလိုက္သည္။

ISP မ်ားေျပာင္းသံုးျခင္း

အခ်ိဳ႕ေသာ စီစစ္ျခင္းဆိုင္ရာ စည္းကမ္း ေတြ ကို ISP မ်ားအားလံုးမွ တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း အၿမဲတမ္း အသံုးျပဳေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံပိုင္ telecommunication company မ်ားႏွင့္ သံုးစြဲသူ (subscriber) မ်ားေသာ provider မ်ားသည္ သံုးစြဲသူနည္းေသာ ISP မ်ားထက္ တင္းၾကပ္ေသာ ေစ့စပ္ေသာ ဥပေဒ မ်ားကို အသံုးျပဳလိမ့္မည္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမန္ အစိုးရမွ ၎ႏိုင္ငံတြင္း ျပည္နယ္တစ္ခုတြင္႐ွေသာ ISP ႏွင့္သာသက္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒတစ္ရပ္ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ တို႔ေၾကာင့္လူအေတာ္အမ်ားအသည္ တျခားျပည္နယ္မ်ားတြင္ရွိေသာ ISP မ်ားမွ အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ထုိဥပေဒအားေရွာင္လႊားႏုိင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမနီတြင္လည္း အသံုးျပဳသူ တစ္ေသာင္းအထက္ရွိေသာ ISP မ်ားအတြက္ ဥပေဒတစ္ရပ္ျပငွာန္းခဲ့ပါသည္။ ထုိအခါ အသံုးျပဳသူမ်ားသည္ တျခားေသာ လူသံုးနည္းေသာ ISP မ်ားကိုအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရးတြင္လည္း Noor DSL သည္ေနာက္ဆံုးမွ အင္တာနက္ပိတ္ခ်ေသာ ISP ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းသည္ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူေစ်းကြက္ ၈ ရာခိုင္ႏွဳန္းသာပိုင္ဆိုင္ျပီး ၄င္းဝန္ေဆာင္မွဳအားသံုးေသာ သူမ်ား (ဥပမာ အီဂ်စ္ေစ်းကြက္ exchange, အီဂ်စ္အမ်ိဳးသားဘဏ္ ႏွင့္ကိုကာကိုလာ တို႔ကဲ့သို႔ေသာ အေရးၾကီးေသာ customer မ်ားရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

Alternative ISP သည္အျခားႏိုင္ငံမွလည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ company မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ မ႐ွိေသာ တိုင္းျပည္မွ အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္ subscription fee ကိုပင္ ေလွ်ာ့ေပးတတ္သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း လစ္ဗ်ား ႏွင့္ အီဂ်စ္ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဆႏၵျပပြဲမ်ား ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ၎ၿမိဳ႕မ်ားမွ ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ dial-up modems မ်ားကို အျခားတိုင္းျပည္႐ွိ ISP မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ လည္းေကာင္း၊ satellite၊ packet radio ႏွင့္ multinational company မ်ားမွ provide လုပ္ထားေသာ စီစစ္ထားျခင္းမ႐ွိေသာ ဆက္သြယ္မႈ(unfiltered connectivity) မ်ားကို အသံုးျပဳ၍လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈေရးအေျခအေနမ်ားကို publicize လုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။

Mobile networks

Mobile Network မ်ားကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လူႀကိဳက္မ်ားလာရျခင္း အေၾကာင္းအရင္းမွာ ၎တို႔၏ သတင္းျဖန္႔ျဖဴးႏိုင္ျခင္း ႏွင့္ uncensored information မ်ားကို ရ႐ွိႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ကိုယ္ပိုင္ အင္တာနက္ ကြန္နက္႐ွင္ မရႏိုင္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ ထိုးေဖာက္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ Mobile carrier မ်ားသည္ ISP မ်ားမဟုတ္ၾကဘဲ ၎တို႔၏ network မ်ားသည္ ဥပေဒအရ တိတိက်က် အေရးယူရန္ ခက္ခဲလွသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎ network မ်ားသည္ စစ္ေဆးရန္လြယ္ကူၿပီး မၾကာခဏ ေစာင့္ၾကည့္ခံရတတ္သည္။

အင္တာနက္တက္ၾကြစြာလႈပ္႐ွားသူမ်ား(internet activists) သည္ short message service (SMS) campaigns မ်ားႏွင့္ Twitter ကဲ့သုိ႔ေသာ microblogging service မ်ားကို SMS technology မွတစ္ဆင့္အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ၎တို႔၏ phone မ်ားႏွင့္ FrontlineSMS(http://www.frontlinesms.com) ကဲ့သို႔ေသာ free and open-source software မ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။FrontlineSMS အသံုးျပဳၿပီး internet ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ computer တစ္လံုးသည္ cell(mobile) phone မ်ားမွတစ္ဆင့္ အင္တာနက္သို႔ information မ်ား တင္ခ်င္ေသာ လူမ်ားအတြက္ platform တစ္ခုသဖြယ္ လုပ္ေပးႏိုင္သည္။

Mobile network မ်ားကို အျခားေသာ device မ်ားျဖင့္လည္းအသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ဥပမာ international mobile roaming ပါၿပီး ႏိုင္ငံ ၁၀၀ ႏွင့္အထက္ တြင္ mobile network မွတစ္ဆင့္ Wikipedia သို႔ free access ရ႐ွိႏိုင္ေသာ Amazon’s Kindle 3G e-book reader မ်ိဳးကဲ့သို႔ေသာ device ျဖစ္သည္။

အင္တာနက္ကိုိ လံုးဝအသံုးမျပဳျခင္း

တစ္ခါတစ္ရံမွာ အင္တာနက္အသံုးျပဳျခင္းကို လံုးဝ ပိတ္ပင္လိုက္ၿပီး အင္တာနက္တက္ၾကြစြာလႈပ္႐ွားသူ(activists) မ်ားသည္ သတင္းအခ်က္အလက္ျဖန္႔ေဝရန္ႏွင့္ uncensored information မ်ားရ႐ွိရန္ အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳရသည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္္ အင္တာနက္အား တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးမျပဳမီအခ်ိန္တြင္ University of Michigan မွ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕သည္ Tiananmen Square တြင္ျပဳလုပ္သြားသည္ event မ်ားႏွင့္ပတ္သတ္သည့္ government’s reports မ်ားကို ေျပာင္းလဲရန္ တကၠသိုလ္မ်ား၊ အစိုးရ ႐ံုးခြဲမ်ား၊ ေဆး႐ုံမ်ား ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္ ႐ွိ အဓိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသို႔ daily summaries of international media မ်ားပို႔ရန္အတြက္ fax machine ကိုအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။

အကယ္၍ သင့္အင္တာနက္အသံုးျပဳခြင့္ကို ပိတ္ပင္ထားလွ်င္ peer-to-peer exchanges (အျပန္အလွန္ လဲလွယ္ျခင္း) ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳရမည္။ IrDA(infrared) အင္ဖရာရက္ ႏွင့္ Bluetooth တို႔ကို ေခတ္မီ mobile phone ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ေတြ႔ႏိုင္ၿပီး ၎တုိ႔ကို သိပ္မေဝးေသာ အကြာအေဝးတစ္ခုမွ data transfer လုပ္ရန္အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ “The Pirate Box”(http://wiki.daviddarts.com/PirateBox ) ကဲ့သို႔ေသာ အျခား projects မ်ားသည္ mobile file sharing device မ်ား ဖန္တီးႏိုင္ရန္ Wi-Fi ႏွင့္ free, open source software မ်ားကိုအသံုးျပဳၾကသည္။ Cuba ကဲ့သို႔ internet penetration နိမ့္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ uncensored information မ်ားကို ျဖန္႔ေဝျခင္သူမ်ားသည္ USB flash drive မ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္႔အသံုးျပဳ ၾကသည္။ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ Libya ႏွင့္ Egypt ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားတြင္ activist မ်ားသည္ fax, speak2tweet( google ႏွင့္ twitter တို႔မွ တီထြင္ထားေသာ platform တစ္ခုျဖစ္ၿပီး landline user မ်ားကို voicemail မွတစ္ဆင့္ post တင္ႏုိင္ရန္ ျပဳလုပ္ေပးသည္။) ႏွင့္ SMS ကဲ့သုိ႕ေသာ အျခားနည္းပညာမ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။

အရမ္းသစ္ေသာ (သုိ႔) အရမ္းေဟာင္းေသာ နည္းပညာမ်ားအသံုးျပဳျခင္း

တစ္ခါတစ္ရံတြင္ censor ၏ filtering ႏွင့္ monitoring နည္းပညာမ်ားသည္ လက္႐ွိအေျခအေန႐ွိ internet protocols ႏွင့္ service မ်ားအတြက္သာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ block လုပ္ခံရျခင္း မ႐ွိႏိုင္သည့္ အရမ္းသစ္ေသာ သို႔မဟုတ္ အရမ္း ေဟာင္းေသာ နည္းပညာမ်ားကို အသံုးျပဳရန္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္သည္။ Instant Messaging(IM) software (Windows Live Messenger, AIM အစ႐ွိသျဖင့္) မေပၚထြန္းမီ group commnunication မ်ားကို real-time internet text messaging ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ Internet Relay Chat(IRC) မွတစ္ဆင့္သာ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ သိပ္ၿပီး လူႀကိဳက္မမ်ား ေတာ့ေသာ္လည္း IRC သည္ယခုအခ်ိန္ထိ တီ႐ွိေနၿပီး အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ားမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳေနၾက ဆဲျဖစ္သည္။ Bulletin Board System(BBS) ဆိုတာကေတာ့ အသံုးျပဳသူမ်ားကို connect လုပ္ရန္၊ software မ်ားႏွင့္ အျခား data မ်ားကို upload ႏွင့္ download လုပ္ရန္၊ သတင္းဖတ္ရန္ ႏွင့္ အျခား user မ်ားႏွင့္ သတင္းမ်ား လဲလွယ္ ရန္သံုးသည့္ computer running software တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပုံမွန္အရေတာ့ အသံုးျပဳသူမ်ားမွ ထို systems မ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ၎တို႔၏ modem မ်ားမွတစ္ဆင့္ telephone number တစ္ခုကို ေခၚရမွာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၉၀ အေစာပိုင္းမွစ၍ bulletin board systems သည္ Telnet ႏွင့္ SSH ကဲ့သို႔ ေသာ internet interactive text protocols မ်ားမွတစ္ဆင့္ အသံုးျပဳခြင့္ေပးလာသည္။

ထိုအေၾကာင္းအရာမ်ားအရ နည္းပညာအသစ္မ်ားသည္ လည္း နည္းပညာအေဟာင္းမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ တူညီေသာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား ရ႐ွိႏိုင္ၿပီး သံုးစြဲသူ အရမ္းနည္းေသးေသာေၾကာင့္ censor လုပ္ခံရရန္ အခြင့္အေရးနည္းသည္။ ဥပမာ IPv6 ကဲ့သို႔ internet protocol အသစ္သည္အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံ႐ွိ ISP မ်ားတြင္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးခ်ေနၿပီး ပံုမွန္အားျဖင့္ ၎ကို filter လုပ္ထားျခင္း မရွိတတ္ေပ။

အင္တာနက္ေပၚရွိ ဝန္ေဆာင္မွဳအခ်ိဳ႕အား နည္းလမ္းေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳၾကည့္ျခင္း

ဆင္ဆာလုပ္ခံထားရေသာ internet user မ်ားသည္ web service မ်ားကို တီထြင္ထားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ မဟုတ္ဘဲ အျခားနည္းလမ္းအတြက္ စတင္အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္သည္။ ဥပမာ ပံုမွန္ chat room မ်ားထဲတြင္ေျပာလို႔မရေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို video game chat room မ်ားထဲတြင္ေျပာဆိုၾကသည္။ ေနာက္ထပ္နည္းလမ္းကေတာ့ email account တစ္ခုထဲကို သံုးစြဲၿပီး email မပို႔ဘဲ ေျပာခ်င္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို Drafts ထဲတြင္သိမ္းဆည္းျခင္း ျဖစ္သည္။

Dropbox.com ႏွင့္ Spideroak.com တို႔ကဲ့သို႔ online backup service မ်ားကို activist မ်ားမွ documents ႏွင့္ အျခား data မ်ား မွ်ေဝ ရန္အသံုးျပဳၾကသည္။

ဘာသာျပန္ရန္, caching သို႔မဟုတ္ formatting (ျပင္ဆင္ရန္) အတြက္ ရည္႐ြယ္ထုတ္လုပ္ထားေသာ service မ်ားကို အင္တာနက္ ဆင္ဆာ အားေက်ာ္လႊားသည္ simple proxy မ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳၾကသည္။ ထင္႐ွားေသာ ဥပမာ မ်ားမွာ google translator, google cache ႏွင့္ archive.org တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း Browsershots.org(website မ်ား၏ screenshots ကိုရယူရန္) PDFMyURL.com(website တစ္ခုကို PDF form သို႔ေျပာင္းလဲေပးသည္) URL2PNG.com( URL မွ PNG image ကိုဖန္တီးေပးသည္) ႏွင့္ InstantPaper.com (Nook and Kindle ကဲ့သို႔ ဖတ္ရလြယ္သည့္ documents မ်ားကို e-book readers မ်ားအတြက္ျပဳလုပ္ေပးသည္) တို႔ကဲ့သို႔ေသာ creative applications မ်ား အမ်ားအျပား႐ွိေသးသည္။

မည္သည့္ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမဆို ဆင္ဆာေက်ာ္လႊားျခင္းအတြက္လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္

သင့္ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ censorshiopဧရိယာ အျပင္ဘက္ရွိ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုး သို႔မဟုတ္ လူယံု တစ္ေယာက္ ပါ႐ွိသည့္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း တစ္ခုသင့္တြင္႐ွိသည္ဆိုလွ်င္ ၎ကို ဆင္ဆာေက်ာ္လႊားသည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳသင့္သည္။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ လူေတြဟာ ဆင္ဆာကိုေရွာင္႐ွားဖို႔အတြက္ ဆင္ဆာလုပ္ေလ့လုပ္ထ မ႐ွိေသာ video game မွ chat မ်ားကို အသံုးျပဳေနၾကၿပီးျဖစ္သည္။ Game ထဲတြင္ player မ်ားသည္ ႐ႈပ္ေထြးလွေသာ in-world objects မ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္သည္။ In-world computer မ်ားကို create လုပ္ရန္ idea မ်ားအေၾကာင္း TV screens မ်ား သို႔မဟုတ္ blocked resources မ်ားကို ဆင္ဆာလုပ္ထားျခင္းမရွိဘဲ ၾကည့္႐ႈရာ တြင္ အသံုးျပဳမည့္ tools မ်ားအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးၾကသည္။

အခ်ိဳ႕လူမ်ားကလည္း social networking site profile မ်ားတြင္ Information မ်ားကို စကားလိမ္ျဖင့္ ေရးရန္ အႀကံေပး ၾကသည္။ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္က သူၾကည့္ခ်င္ေသာ web site ၏ address ကို သူ၏ social networking site profile တြင္ တင္လိုက္သည္ဆိုပါစို႕။ Uncensored access ရ႐ွိႏိုင္ေသာ ေနရာမွ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္က ထို web site ၏ content မ်ားကို ဓာတ္ပံုတစ္ခု ျပဳလုပ္ၿပီး graphic file အေနျဖင့္ အျခား profile တြင္ post လုပ္ေပးႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းကုိ လူမ်ားလုပ္ျခင္းထက္ လြယ္ကူလွ်င္ျမန္ေစရန္ software မ်ားျဖင့္ အစားထိုးႏိုင္သည္။

ကြန္ပ်ဴတာ programming မ်ား၏ေက်းဇူးေၾကာင့္၊ နံပါတ္ အကၡရာအနည္းအက်ဥ္းသာ ေပးပို႔လက္ခံႏိုင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ဝက္ proxy လမ္းေၾကာင္းမ်ားျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ (၄င္းနည္းလမ္းမ်ားကို covert လမ္းေၾကာင္းမ်ားဟုလည္းေခၚတတ္ပါသည္။ ) ဥပမာ- ကြန္ပ်ဴတာ ပရိုဂရမ္မာမ်ားသည္ DNS (Domain Name System) မ်ားျဖင့္ firewall မ်ားကိုေက်ာ္ေသာ Ip-over-DNS သို႔မဟုတ္ HTTP-over-DNS proxy application မ်ားကို တီထြင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။ Iodine ေဆာ့ဝဲ (http://code.kryo.se/iodine) သည္ ၄င္းဥပမာျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းႏွင့္အလားတူ ေဆာ့ဝဲမ်ားအေၾကာင္းကို http://en.cship.org/wiki/DNS_tunnel ႏွင့္ http://www.dnstunnel.de တြင္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ဤ application မ်ားျဖင့္ ဝက္ဆိုက္တစ္ခုကို သြားေသာလမ္းေၾကာင္းသည္ တျခားတစ္ခုဆီကိုသြားေနေသာပံုစံျဖစ္ေအာင္ ရုပ္ေျပာင္းေပးႏိုင္ပါသည္။

ကိုယ္ေတာင္းဆို (request) လုပ္လုိက္ေသာအေၾကာင္းျပခ်က္အစား ျပန္လာေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအျဖစ္ရုပ္ဖ်က္ေပးတတ္ပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ communication မ်ားကို firewalls ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မွ block မလုပ္ႏိုင္ေပ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ေတာ့ DNS system ကို site location မ်ားႏွင့္ပတ္သတ္သည့္ directory information အတြက္ထက္ end-user communication မ်ားကို သယ္ေဆာင္ရန္အသံုးျပဳေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဆင္ဆာေက်ာ္လႊားရန္အတြက္ အဆင့္ျမင့္ေသာ application မ်ားသည္ covert လမ္းေၾကာင္းမ်ားအျဖစ္ေျပာင္းေပးႏိုင္ျပီး ၄င္းအေၾကာင္းအရာမ်ားကိုလည္း သုေသသနျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ အသံုးျပဳႏိုင္ရန္အတြက္ အျခားတစ္ေနရာတြင္ dedicated server တစ္ခုထားရွိရန္လိုအပ္ျပီ ကိုယ့္စက္ႏွင့္ ဟိုဘက္စက္ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ နည္းပညာကၽြမ္းက်င္သူတစ္ေယာက္မွ software တပ္ဆင္ေပးရန္လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။